Ben je gepassioneerd door de natuur of werk je als vrijwilliger actief mee aan de natuur in Oost-Vlaanderen? Op zaterdag 19 maart 2022 organiseren we de 3de editie van de Oost-Vlaamse Natuurstudiedag in Gent.
We werken momenteel aan het programma en de workshops. Benieuwd wat je die dag zoal mag verwachten? Neem een kijkje in het programma van de vorige edities. Het opzet zal gelijkaardig zijn.
Tussen 24 en 30 september 2021 werd het fietsgebruik gemeten langs 12 fietssnelwegen verspreid over de provincie Oost-Vlaanderen: F4 Antwerpen-Gent, F7 Gent-Kortrijk, F27 Aalst-Londerzeel, F41 Zelzate-Antwerpen, F42 Gent-Brugge, F44 Gent-Mechelen, F45 Kortrijk-De Pinte, F400 Gentse fietsring, F404 Gent-Merelbeke, F411 Sint-Niklaas-Hulst, F416 Denderleeuw-Geraardsbergen en F417 Gent-Zottegem.
Uit dit fietstelonderzoek blijkt dat het fietsgebruik op Oost-Vlaamse fietssnelwegen sterk is toegenomen. In totaal zijn gedurende de hele meetperiode meer dan 100 000 fietsbewegingen geteld.
Gemiddeld worden per dag de meeste fietsers geteld in Lokeren, Aalst, Sint-Niklaas, Deinze en Gent. De meest drukke plek is het centrum van Lokeren op de F4 Antwerpen-Gent met meer dan 1 900 fietsbewegingen per dag. Daarna volgt het centrum van Aalst op de F27 Aalst-Londerzeel met bijna 1 600 fietsers per dag en het centrum van Sint-Niklaas en Deinze, respectievelijk op de F4 Antwerpen-Gent en de F7 Gent-Kortrijk met rond de 1 500 fietsbewegingen per dag. Ook ter hoogte van de parkbosbruggen in Gent werd, op de F7 Gent-Kortrijk, meer dan 1 300 fietsbewegingen per dag geteld.
De recente cijfers tonen aan dat er op de Oost-Vlaamse fietssnelwegen gemiddeld het meest gefietst wordt op weekdagen. Meer dan 72% van de fietsbewegingen zijn geteld op weekdagen ten opzichte van 28% in het weekend. Dat wijst op het functioneel belang van de fietssnelwegen in het kader van woon-werk- en woon-schoolverkeer.
In 2021 is er een toename van 21% in het fietsgebruik op de Oost-Vlaamse fietssnelwegen vergeleken met een gelijkaardige meting in 2018 (104 494 ten opzichte van 86 724 fietsbewegingen). Opvallend is dat in het weekend het fietsgebruik veel sterker is toegenomen dan op weekdagen (respectievelijk 50% ten opzichte van 12%). De weersomstandigheden in 2018 en 2021 waren relatief vergelijkbaar.
In Gent werd de grootste stijging opgetekend op de F400 Gentse fietsring ter hoogte van de Drongensesteenweg met bijna 650 extra fietsers per dag. Deze werd gevolgd door de F7 Gent-Kortrijk ter hoogte van.de parkbosbruggen met meer dan 400 extra fietsers per dag. Ook op de fietssnelweg F4 Antwerpen-Gent is er zowel in Beveren (t.h.v. het station) als in Sint-Niklaas (t.h.v. het Westerplein) een toename van rond de 300 fietsers extra per dag.
De afgelopen jaren investeerde de Provincie Oost-Vlaanderen samen met de Vlaamse overheid en heel wat andere partners in talloze fietssnelwegprojecten: de aanleg van een nieuwe fiets- en voetgangerstunnel onder de Drongensesteenweg op de F400 Gentse fietsring, de realisatie van een fietsweg tussen het centrum van Beveren en de grens met Zwijndrecht op de F4 Antwerpen-Gent en de plaatsing van bewegwijzering langsheen de F4 Antwerpen-Gent en de F7 Gent-Kortrijk conform de routetaal fietssnelwegen. De toename in het fietsgebruik kan wijzen op de positieve impact van de recente investeringen.
“Tellingen tonen aan dat fietssnelwegen populair zijn bij de Oost-Vlaming. De Provincie Oost-Vlaanderen trekt de kaart van de fietser en zet zich in voor de versnelde uitbouw van het bovenlokaal functioneel fietsnetwerk (BFF). Fietssnelwegen vormen de ruggengraat van dit netwerk. Een fietssnelweg brengt je vlot, veilig en comfortabel naar je werk, de school of de winkel. Ook is de fietssnelweg geliefd als ommetje om je te ontspannen in je vrije tijd. Een fietssnelweg bied je een aangename en zo goed als autovrije fietsroute. Dat is goed voor je humeur, je gezondheid en het klimaat.”
gedeputeerde Riet Gillis, bevoegd voor Mobiliteit
De Provincie wijst in 2021 in totaal 401 771,61 EUR aan subsidies toe aan erkende natuurverenigen. Zo kunnen 22 bestaande natuurgebieden in Oost-Vlaanderen uitbreiden met 53,45 hectare.
Deze 22 natuurgebieden zijn verspreid over het volledige grondgebied van Oost-Vlaanderen, van de Vlaamse Ardennen tot het krekengebied in het Meetjesland, van de Poekebeekvallei in Aalter tot de Scheldevallei in Hamme (zie overzichtskaart).
Ze worden beheerd door Natuurpunt en vzw Durme.
“Op deze manier stimuleren we topnatuur in het dichtbebouwde Oost-Vlaanderen. Samen met twee terreinbeherende natuurverenigingen realiseren we drie belangrijke beleidsdoelstellingen. We breiden bestaande gebieden die ecologisch waardevol zijn verder uit. Door zorg te dragen voor het leefgebied beschermen we tegelijk ook zeldzame dier- en plantensoorten en beperken we het verlies aan biodiversiteit. Die extra groene natuurruimte is meteen ook een buffer die ons beschermt tegen de extremen van de klimaatverandering zoals overstromingen, hitte, droogte, erosie.”
gedeputeerde Riet Gillis, bevoegd voor Natuur en Klimaat
De Provincie beoordeelde in 2021 maar liefst 102 aanvragen die ingediend zijn door vzw Natuurpunt en vzw Durme. Beide natuurverenigingen zijn door de Vlaamse overheid erkend als terreinbeherende natuurvereniging en actief in Oost-Vlaanderen. Het provinciebestuur werkt nauw samen met deze twee partners op vlak van natuurbeheer en -ontwikkeling. Natuurpunt ontvangt een bedrag van 372 940,52 EUR voor de aankoop van 31 waardevolle percelen. Vzw Durme ontvangt een bedrag van 28 831,09 EUR voor de aankoop van acht percelen.
Om in aanmerking te komen voor deze subsidie moeten natuurgebieden aan strenge criteria voldoen. Gronden die gelegen zijn in vogelrichtlijn- of habitatrichtlijngebied, die verbinding creëren in het versnipperde Oost-Vlaamse landschap of behoren tot het Vlaams Ecologisch Netwerk hebben duidelijk een streepje voor. Verschillende gronden dragen ook sterk bij aan een beter klimaat: zowel bossen als natte natuur hebben een groot vermogen om het teveel aan CO2 in de lucht te capteren. Percelen die ingezet worden voor bebossing of vernatting zijn een extra troef bij de toewijzing van deze subsidie.
Als illustratie van de kwaliteiten van Oost-Vlaamse topnatuur worden hieronder twee natuurgebieden uit de lijst van 22 natuurgebieden beschreven:
Met zo’n 100 ha oppervlakte is de reservaatzone Nieuwdonk een echte hotspot voor biodiversiteit. Het natuurreservaat grenst aan het provinciaal recreatiedomein Nieuwdonk in Berlare en situeert zich in een 9 km lange meanderende Scheldebocht. Dit kletsnat ecosysteem bestaat uit diverse landschapstypes zoals moeras, brede rietkragen, natte graslanden en alluviaal bos (bos op plaats waar rivier/beek sediment afzette). Uniek voor Nieuwdonk is ook de afwezigheid van intensieve landbouw in de wijde omgeving: er zijn weinig bewerkte of bemeste akkers in de buurt en dat komt o.a. de waterkwaliteit ten goede.
Dit waterrijk gebied is van levensbelang voor onder meer de otter en de bever, soorten die we na lange afwezigheid zien terugkeren. De bever is er al een paar jaar aan een stevige opmars bezig; de otter dook er weer op sinds 2019. De aanwezigheid van de visetende otter bewijst dat de waterkwaliteit in de reservaatzone Donkmeer zeer hoog is en dat er voldoende aaneengesloten oppervlakte is om te leven. Daar profiteren ook andere dieren en talrijke watervogels van, zoals de en visdieven, maar ook de zwarte wouw, kwak, nachtegaal of roerdomp. In het najaar van 2021 is er voor het eerst ook de ‘spaanse ruiter’ waargenomen, een hyperzeldzame plantensoort die sinds de jaren 1960 verdwenen was.
“Op vlak van biodiversiteit kunnen we mooie resultaten tonen. Het reservaat is terecht het kloppend natuurhart van Rivierpark Scheldevallei, dat straks wellicht een nationaal park wordt. Maar we zien nog grote kansen voor natuurherstel. We hopen in de toekomst rechtstreekse verbindingen te kunnen maken met het nabijgelegen natuurgebied Kalkense meersen. Via ecoducten, bruggetjes en duikers kunnen dieren veilig de drukke Molenstraat tussen Overmere en Uitbergen oversteken. Zo zetten we de deur open naar een extra natuurgebied van 600 ha.”
Kristof Scheldeman, coördinator reservatenwerking vzw Durme
Om die waardevolle natuur de komende 24 jaar te beschermen en te beheren, is een gezamenlijk natuurbeheerplan uitgewerkt. Dit plan is opgemaakt door vzw Durme, de gemeente Berlare, Agentschap Natuur en Bos en Provincie Oost-Vlaanderen en is in juni 2021 door de Vlaamse overheid goedgekeurd.
Het natuurgebied Nieuwdonk is deels recreatief ontsloten: rondom het Donkmeer en de eendenkooi lopen verharde wandelwegen. Om er de rust niet te verstoren, is het natuurreservaat enkel onder begeleiding toegankelijk. In de reservaatzone organiseert vzw Durme avontuurlijke gegidste wandelingen.
Het Burreken is 50 ha groot en ligt in de kern van de Vlaams Ardennen op het grondgebied van Brakel, Maarkedal en Horebeke. Het natuurgebied biedt een toegankelijke mix van uitgestrekte oude bronbossen en open kouters. Kleine landschapselementen zoals knotbomenrijen, haagkanten en kabbelende beekjes rijgen de verschillende biotopen aan elkaar. Het Burreken is een bronnengebied met uitgesproken hoogteverschillen van 50 tot 116 meter. Behalve natuurbeheer en -bescherming trekt Natuurpunt er volop de kaart van het wandeltoerisme.
“Het Burreken is een pittig wandelgebied. Er lopen verschillende bepijlde wandelroutes en wandelknooppunten door deze schilderachtige regio. Om de uitgesproken reliëfverschillen of natte zones voor geoefende wandelaars toegankelijk te maken, investeert Natuurpunt hier in de aanleg van onder meer knuppelpaden en vlondertrappen. Er is net een nieuw knuppelpad van 100 m afgewerkt.”
Filip Hebbrecht, vrijwilliger Natuurpunt Kern rondom het Burreken
Het gebied ontving een provinciale subsidie voor de geplande bebossing op een aangekocht perceel. De lokale Natuurpuntafdeling heeft ook goede banden met de landbouwers uit de buurt. Deze helpen mee bij het beheer van de historische graslanden.
De grote verscheidenheid van het Burreken resulteert in een veelheid aan leefgebieden met zeldzame soorten. De vuursalamander is de soort die symbool staat voor het Burreken en hier zijn kerngebied heeft. Het is een grote landsalamander met een unieke en individuele geel-zwarte tekening. Hij is zeldzaam en leeft vooral in oude eiken-beukenbossen met heldere bronbeekjes, bospoelen en veel dood hout. Het heldere bronwater is ook van levensbelang voor zeldzame vissoorten zoals de rivierdonderpad en beekprik. Voor het behoud van deze soorten worden in het Burreken kleine bospoelen aangelegd en bronbeken gebufferd.
De voorjaarsflora kleuren het gebied vanaf eind maart tot eind mei. Ze vormen een bont mozaïek dat bestaat uit onder meer speenkruid, gele dovenetel, sneeuwklokje, bosanemoon, de populaire blauwe wilde hyacint, daslook of slanke sleutelbloem.
Update: 22 december 2021
Vlaamse Energieleverancier is op dinsdag 7 december 2021 failliet verklaard.
26.000 Oost-Vlaamse gezinnen sloten een contract af met Vlaamse Energieleverancier, na deelname aan de groepsaankoop 2021. De Provincie Oost-Vlaanderen wil niet alleen deze mensen helpen in hun zoektocht naar een nieuwe energieleverancier, maar álle Oost-Vlamingen die getroffen zijn door dit faillissement.
We kiezen voor maximaal advies en begeleiding van elke burger bij de overstap naar een individueel contract. We doen dit in samenwerking met de lokale besturen.
Burgers kunnen met vragen terecht bij:
Wil je als lokaal Oost-Vlaams bestuur meer bos in je gemeente of stad? Vraag advies of laat je begeleiden. Ontdek in dit filmpje de voordelen van meer bos in jouw gemeente of stad.
Heb je algemene, praktische, juridische, technische of planologische vragen rond bosuitbreiding? Neem contact op via bosloket@oost-vlaanderen.be .
Je kan op maat van je eigen gemeente een begeleidingstraject laten uitwerken, van idee tot spade in de grond, met inbegrip van alle mogelijke subsidies.
Samen bekijken we in grote lijnen wat mogelijk is en wie wat het best opneemt. Daarbij zetten we in op maatwerk en lokale samenwerking met andere partners. Er is begeleiding mogelijk in elke fase. Je beslist uiteindelijk zelf wat je als lokaal bestuur wil inbrengen en welke expertise je wil inhuren in het traject.
Mogelijk stappenplan:
Meer info vind je in het omgevingscontract.
Tijdens een webinar op 12 oktober 2021 deelden 4 lokale besturen hun ervaringen over de samenwerking met het Bosloket.
Waarom zou jij beroep doen op het Bosloket? Je ontdekt via hun praktijkervaringen hoe je het Bosloket kan inzetten op maat van de gemeentelijke of stedelijke situatie:
Neem contact op met bosloket@oost-vlaanderen.be. De trajectbegeleiding verloopt via het omgevingscontract.
Het bosloket is een gezamenlijke initiatief van de Provincie Oost-Vlaanderen en de 3 Oost-Vlaamse Bosgroepen die hun expertise en ervaring bundelen.
De Provincie Oost-Vlaanderen brengt editie 2 van de brochure Oost-Vlaanderen natuurlijk! uit.
In deze praktische gids vind je het overzicht van de natuur-en bosgebieden in het beheer van de Provincie Oost-Vlaanderen. De gebieden zijn ingedeeld volgens de toeristische regio’s. Bij elke gebied hebben we de bijzondere fauna en flora vermeld.
Daarnaast krijgen ook de gebiedsgerichte projecten, waarbij de Provincie als partner betrokken is, de nodige aandacht. Je leert ook bij over de Oost-Vlaamse ecologie, biodiversiteit en de actuele uitdagingen op vlak van natuurbeleid waar de Provincie rond werkt.
Je kan de brochure gebruiken als praktische gids voor een actieve uitstap. Of als toegankelijk naslagwerk over de Oost-Vlaamse natuur en het provinciaal natuurbeleid.
De gedrukte gidsen zijn vanaf oktober 2021 beschikbaar. Exemplaren kunnen aangevraagd worden via natuur@oost-vlaanderen.be
De Vlaamse regering keurde op 4 juni 2021 het Lokaal Klimaat en Energiepact goed. Om de 60 Oost-Vlaamse lokale besturen in de uitgebreide en grensoverschrijdende klimaatmaterie te ondersteunen, ondertekende het provinciebestuur op 29 juli dit pact als ondersteuner.
Met dit pact wil Vlaanderen tussen nu en 2030 samenwerken met lokale besturen om klimaatdoelstellingen waar te maken. Daarbij wordt een sterke financiële ondersteuning voorzien.
Voorwaarde is dat de gemeente ook instapt in het Burgemeestersconvenant 2030.
Steden en gemeenten krijgen tot 29 oktober 2021 tijd om het pact te ondertekenen.
De Provincie Oost-Vlaanderen ondersteunt reeds lang actief de 60 lokale besturen. We combineren expertise, terreinkennis, ervaring. We doen dit o.a. via de opmaak van lokale en regionale klimaatplannen, het uitgebreid aanbod in het Omgevingscontract, via talrijke subsidies.
Woensdag 14 juli 2021 — Provincie Oost-Vlaanderen geeft 149 500 euro aan vijf circulaire ketenprojecten. Met de deze subsidie ondersteunt het Provinciebestuur organisaties die de circulaire economie in Oost-Vlaanderen bevorderen.
Een hippe boekentas-set uit reststromen van reclametextiel met daarin een boekentas, turnzak, pennenzak en zwemzak. Dat is het idee achter het project ‘Circulaire schooltassen’, een samenwerking tussen vzw Weerwerk, Saflot Creative Consultants, Icefish en de Broeders van Liefde. Via dit project willen de initiatiefnemers onderzoeken hoe ze deze boekentas-set in de markt kunnen zetten zodat deze producten gemakkelijk hersteld en hergebruikt kunnen worden.
Het bedrijf Durafest uit Dendermonde wil via het initiatief ‘Red-Use’ komaf maken met wegwerpverpakkingen bij afhaalmaaltijden. Daarbij kunnen restaurants gebruik maken van herbruikbare maaltijdbowls die na gebruik terug ingezameld en gereinigd worden. Met deze subsidie wil het bedrijf haar aanbod verder op punt stellen en haar werking uitbreiden naar Aalst. Het bedrijf werkt daarvoor samen met het bedrijf Roltex NV en de maatwerkbedrijven MAAAT vzw en Stroom vzw.
Het project ‘Bon Bon Bis: gebruik van reststromen in chocoladeproducten’ gaat de strijd aan tegen voedselverliezen. Het maatwerkbedrijf Con Brio/Compaan vzw, Cacaolab bv en sterrenrestaurant Publiek slaan daarbij de handen in elkaar om onverkoopbare chocolade te herwerken tot nieuwe chocoladeproducten met een vulling bestaande uit onverkoopbaar fruit of bierdraf. Het project draagt zo bij aan de ambitie van Vlaanderen om 30% van de voedselverliezen te voorkomen, opnieuw te verwerken als voedsel of hoogwaardiger te valoriseren tegen 2030.
Jaarlijks wordt er meer dan 700 000 ton groenafval geproduceerd in Vlaanderen, waarvan het merendeel aan snoeihout, maaisel en bladeren verzameld wordt via afvalintercommunales. Dit groenafval wordt momenteel gecomposteerd of vergist. ILvA, een afvalintercommunale voor maar liefst 15 steden en gemeenten, heeft de ambitie om voor haar site in Schendelbeke (Geraardsbergen) geleidelijk aan over te schakelen van compostering naar processen die meer hoogwaardige eindproducten opleveren. Hierbij worden twee projecten uitgevoerd.
Via het project ‘Groene grondstof: van groenafval naar bio-moleculen’ zal GLIMPS.bio onderzoeken of het haalbaar is om biomoleculen te winnen uit groenafval (zoals bermmaaisel, houtafval, Japanse duizendknoop …) en wat het marktpotentieel is om die moleculen te verwerken in cosmetica, voeding en andere toepassingen.
Via het project ‘Ecogrondstoffenhandel ILvA: biochar uit groenafval uitgetest’ bekijkt INNEC cvba de mogelijkheden om een houtskoolkoolachtige stof, ook wel biochar genoemd, te produceren uit groenafval (afkomstig uit bijvoorbeeld kerstbomen, riet, zeefoverloop, boomstronken, frambozensnoeihout en haagsnoeisel). Deze stof kan namelijk gebruikt worden als turfvervanger in potgrond, als bodemverbeteraar, in filtertoepassingen of als additief in (vee)voeding.
De omschakeling naar een duurzame en circulaire economie is een speerpunt voor de Provincie Oost-Vlaanderen. Om deze omschakeling een duwtje in de rug te geven, lanceert het provinciebestuur jaarlijks een subsidieoproep voor circulaire ketenprojecten. De eerstvolgende oproep wordt in het voorjaar van 2022 verwacht. Het volledige reglement en het aanvraagformulier zijn terug te vinden op de webpagina.
“De vijf goedgekeurde projecten dragen bij aan de omschakeling naar een duurzame en circulaire economie in Oost-Vlaanderen. Niet alleen zetten ze daarbij in op een duurzaam gebruik van grondstoffen, ze dragen ook bij aan innovatie, nieuwe economische activiteiten en tewerkstelling in onze provincie.”
An Vervliet, gedeputeerde bevoegd voor Economie
Donderdag 19 augustus 2021 — De nieuwe fiets- en voetgangersonderdoorgang onder de Drongensesteenweg werd op woensdag 18 augustus 2021 plechtig geopend. De onderdoorgang biedt een veilige en vlotte route onder de Drongensesteenweg en verbetert de doorstroming van het gemotoriseerd verkeer.
De fietsroute Westerringspoor wordt dé fietsring rond Gent. Deze tunnel is daarin een belangrijke schakel. Iedereen kan nu kilometerslang op een breed fietspad autovrij én conflictvrij in één vloeiende lijn met de fiets van de Bourgoyen tot de Watersportbaan. Dit is het kwaliteitsniveau waar we voor de hele route, en eigenlijk voor de hele stad, naar streven.
Filip Watteeuw, schepen van Mobiliteit
De fiets is in Vlaanderen al langer aan een opmars bezig en die positieve fietstendens willen we verder stimuleren. Daarom trek ik de Vlaamse fietsinvesteringen in 2021 fors omhoog tot maar liefst 355 miljoen euro. Deze nieuwe fietstunnel en -onderdoorgang is een mooi voorbeeld van samenwerken tussen de Stad Gent, Vlaanderen, de provincie én Europa om vanuit een gedeelde fietsambitie snel te zorgen voor meer en betere fietspaden en fietssnelwegen.
Lydia Peeters, Vlaams minister van Mobiliteit
De Provincie Oost-Vlaanderen werkt samen met verschillende partners aan de versnelde uitbouw van het netwerk van fietssnelwegen. Met deze fietsonderdoorgang is een belangrijke missing link op de fietssnelweg F400 – de fietsring rond Gent – weggewerkt.
Riet Gillis, gedeputeerde Provincie Oost-Vlaanderen
De onderdoorgang werd gefinancierd door de Stad Gent, EFRO (Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling), het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) en de Provincie Oost-Vlaanderen.