Provincie financiert Oost-Vlaamse natuurverenigingen bij aankoop van 53 ha waardevolle natuur

De Provincie wijst in 2021 in totaal 401 771,61 EUR aan subsidies toe aan erkende natuurverenigen. Zo kunnen 22 bestaande natuurgebieden in Oost-Vlaanderen uitbreiden met 53,45 hectare.

Deze 22 natuurgebieden zijn verspreid over het volledige grondgebied van Oost-Vlaanderen, van de Vlaamse Ardennen tot het krekengebied in het Meetjesland, van de Poekebeekvallei in Aalter tot de Scheldevallei in Hamme (zie overzichtskaart).

Ze worden beheerd door Natuurpunt en vzw Durme.

Erkende natuurverenigingen kunnen via een subsidiereglement jaarlijks een beroep doen op financiële steun van Provincie Oost-Vlaanderen bij de aankoop van waardevolle natuurgronden in onze provincie.

“Op deze manier stimuleren we topnatuur in het dichtbebouwde Oost-Vlaanderen. Samen met twee terreinbeherende natuurverenigingen realiseren we drie belangrijke beleidsdoelstellingen. We breiden bestaande gebieden die ecologisch waardevol zijn verder uit. Door zorg te dragen voor het leefgebied beschermen we tegelijk ook zeldzame dier- en plantensoorten en beperken we het verlies aan biodiversiteit. Die extra groene natuurruimte is meteen ook een buffer die ons beschermt tegen de extremen van de klimaatverandering zoals overstromingen, hitte, droogte, erosie.”

gedeputeerde Riet Gillis, bevoegd voor Natuur en Klimaat

Topnatuur in Oost-Vlaanderen dankzij nauwe samenwerking

De Provincie beoordeelde in 2021 maar liefst 102 aanvragen die ingediend zijn door vzw Natuurpunt en vzw Durme. Beide natuurverenigingen zijn door de Vlaamse overheid erkend als terreinbeherende natuurvereniging en actief in Oost-Vlaanderen. Het provinciebestuur werkt nauw samen met deze twee partners op vlak van natuurbeheer en -ontwikkeling. Natuurpunt ontvangt een bedrag van 372 940,52 EUR voor de aankoop van 31 waardevolle percelen. Vzw Durme ontvangt een bedrag van 28 831,09 EUR voor de aankoop van acht percelen.

Om in aanmerking te komen voor deze subsidie moeten natuurgebieden aan strenge criteria voldoen. Gronden die gelegen zijn in vogelrichtlijn- of habitatrichtlijngebied, die verbinding creëren in het versnipperde Oost-Vlaamse landschap of behoren tot het Vlaams Ecologisch Netwerk hebben duidelijk een streepje voor. Verschillende gronden dragen ook sterk bij aan een beter klimaat: zowel bossen als natte natuur hebben een groot vermogen om het teveel aan CO2 in de lucht te capteren. Percelen die ingezet worden voor bebossing of vernatting zijn een extra troef bij de toewijzing van deze subsidie.

Als illustratie van de kwaliteiten van Oost-Vlaamse topnatuur worden hieronder twee natuurgebieden uit de lijst van 22 natuurgebieden beschreven:

Natuurreservaat Nieuwdonk in Berlare, natuurvereniging vzw Durme

Met zo’n 100 ha oppervlakte is de reservaatzone Nieuwdonk een echte hotspot voor biodiversiteit. Het natuurreservaat grenst aan het provinciaal recreatiedomein Nieuwdonk in Berlare en situeert zich in een 9 km lange meanderende Scheldebocht. Dit kletsnat ecosysteem bestaat uit diverse landschapstypes zoals moeras, brede rietkragen, natte graslanden en alluviaal bos (bos op plaats waar rivier/beek sediment afzette). Uniek voor Nieuwdonk is ook de afwezigheid van intensieve landbouw in de wijde omgeving: er zijn weinig bewerkte of bemeste akkers in de buurt en dat komt o.a. de waterkwaliteit ten goede.

Otter en bever

Dit waterrijk gebied is van levensbelang voor onder meer de otter en de bever, soorten die we na lange afwezigheid zien terugkeren. De bever is er al een paar jaar aan een stevige opmars bezig; de otter dook er weer op sinds 2019. De aanwezigheid van de visetende otter bewijst dat de waterkwaliteit in de reservaatzone Donkmeer zeer hoog is en dat er voldoende aaneengesloten oppervlakte is om te leven. Daar profiteren ook andere dieren en talrijke watervogels van, zoals de en visdieven, maar ook de zwarte wouw, kwak, nachtegaal of  roerdomp. In het najaar van 2021 is er voor het eerst ook de ‘spaanse ruiter’ waargenomen, een hyperzeldzame plantensoort die sinds de jaren 1960 verdwenen was.

“Op vlak van biodiversiteit kunnen we mooie resultaten tonen. Het reservaat is terecht het kloppend natuurhart van Rivierpark Scheldevallei, dat straks wellicht een nationaal park wordt. Maar we zien nog grote kansen voor natuurherstel. We hopen in de toekomst rechtstreekse verbindingen te kunnen maken met het nabijgelegen natuurgebied Kalkense meersen. Via ecoducten, bruggetjes en duikers kunnen dieren veilig de drukke Molenstraat tussen Overmere en Uitbergen oversteken. Zo zetten we de deur open naar een extra natuurgebied van 600 ha.”

Kristof Scheldeman, coördinator reservatenwerking vzw Durme

Om die waardevolle natuur de komende 24 jaar te beschermen en te beheren, is een gezamenlijk natuurbeheerplan uitgewerkt. Dit plan is opgemaakt door vzw Durme, de gemeente Berlare, Agentschap Natuur en Bos en Provincie Oost-Vlaanderen en is in juni 2021 door de Vlaamse overheid goedgekeurd.

Het natuurgebied Nieuwdonk is deels recreatief ontsloten: rondom het Donkmeer en de eendenkooi lopen verharde wandelwegen. Om er de rust niet te verstoren, is het natuurreservaat enkel onder begeleiding toegankelijk. In de reservaatzone organiseert vzw Durme avontuurlijke gegidste wandelingen.

Natuurgebied Het Burreken in de Vlaamse Ardennen, Natuurpunt vzw

Het Burreken is 50 ha groot en ligt in de kern van de Vlaams Ardennen op het grondgebied van Brakel, Maarkedal en Horebeke. Het natuurgebied biedt een toegankelijke mix van uitgestrekte oude bronbossen en open kouters. Kleine landschapselementen zoals knotbomenrijen, haagkanten en kabbelende beekjes rijgen de verschillende biotopen aan elkaar. Het Burreken is een bronnengebied met uitgesproken hoogteverschillen van 50 tot 116 meter. Behalve natuurbeheer en -bescherming trekt Natuurpunt er volop de kaart van het wandeltoerisme.

“Het Burreken is een pittig wandelgebied. Er lopen verschillende bepijlde wandelroutes en wandelknooppunten door deze schilderachtige regio. Om de uitgesproken reliëfverschillen of natte zones voor geoefende wandelaars toegankelijk te maken, investeert Natuurpunt hier in de aanleg van onder meer knuppelpaden en vlondertrappen. Er is net een nieuw knuppelpad van 100 m afgewerkt.”

Filip Hebbrecht, vrijwilliger Natuurpunt Kern rondom het Burreken

Het gebied ontving een provinciale subsidie voor de geplande bebossing op een aangekocht perceel. De lokale Natuurpuntafdeling heeft ook goede banden met de landbouwers uit de buurt. Deze helpen mee bij het beheer van de historische graslanden.

Vuursalamander, beekprik en uitbundige voorjaarsflora

De grote verscheidenheid van het Burreken resulteert in een veelheid aan leefgebieden met zeldzame soorten. De vuursalamander is de soort die symbool staat voor het Burreken en hier zijn kerngebied heeft. Het is een grote landsalamander met een unieke en individuele geel-zwarte tekening. Hij is zeldzaam en leeft vooral in oude eiken-beukenbossen met heldere bronbeekjes, bospoelen en veel dood hout. Het heldere bronwater is ook van levensbelang voor zeldzame vissoorten zoals de rivierdonderpad en beekprik. Voor het behoud van deze soorten worden in het Burreken kleine bospoelen aangelegd en bronbeken gebufferd.

De voorjaarsflora kleuren het gebied vanaf eind maart tot eind mei. Ze vormen een bont mozaïek dat bestaat uit onder meer speenkruid, gele dovenetel, sneeuwklokje, bosanemoon, de populaire blauwe wilde hyacint, daslook of slanke sleutelbloem.

Tweede editie van de brochure Oost-Vlaanderen natuurlijk!

De Provincie Oost-Vlaanderen brengt editie 2 van de brochure Oost-Vlaanderen natuurlijk! uit.

In deze praktische gids vind je het overzicht van de natuur-en bosgebieden in het beheer van de Provincie Oost-Vlaanderen. De gebieden zijn ingedeeld volgens de toeristische regio’s. Bij elke gebied hebben we de bijzondere fauna en flora vermeld.
Daarnaast krijgen ook de gebiedsgerichte projecten, waarbij de Provincie als partner betrokken is, de nodige aandacht. Je leert ook bij over de Oost-Vlaamse ecologie, biodiversiteit en de actuele uitdagingen op vlak van natuurbeleid waar de Provincie rond werkt.
Je kan de brochure gebruiken als praktische gids voor een actieve uitstap. Of als toegankelijk naslagwerk over de Oost-Vlaamse natuur en het provinciaal natuurbeleid.

De gedrukte gidsen zijn vanaf oktober 2021 beschikbaar. Exemplaren kunnen aangevraagd worden via natuur@oost-vlaanderen.be

Nederland, België en Vlaanderen zetten schouders onder spoorlijn Gent-Terneuzen

Provincie Oost-Vlaanderen tekent intentieverklaring

Nederland, België en Vlaanderen gaan samen de ontsluiting van North Sea Port per spoor verder uitwerken. Daartoe ondertekenden diverse partijen, waaronder Provincie Oost-Vlaanderen, op woensdag 24 februari een intentieverklaring tijdens een bestuurlijke rondetafelbijeenkomst over het project Rail Gent-Terneuzen.

De ondertekenaars gaan samen verder plannen uitwerken voor een betere spoorontsluiting in North Sea Port tussen Gent en Terneuzen. Ze beogen hierbij drie infrastructuurprojecten: een nieuwe verbinding op de oostoever tussen het Nederlandse Axel en het Belgische Zelzate, een nieuwe zuid-oostboog in het spoor ten oosten van de Sluiskilbrug (Nl), en de uitbreiding en ontsluiting naar het noorden van de spoorbundel ‘Zandeken’ aan het Kluizendok (B).

Nederland en België/Vlaanderen voorzien samen vier miljoen euro (50/50) voor de verdere planuitwerking van Rail Gent-Terneuzen. De ondertekenaars zijn hoopvol dat Europa dit unieke grensoverschrijdende spoorproject mee financiert en zullen zich daarvoor gezamenlijk inzetten. Met de ondertekening van de intentieverklaring kondigt zich een nieuwe fase aan in de projectontwikkeling: de nadere uitwerking van de plannen tot 2024. De intentieverklaring voorziet ook in afspraken voor de verdere invulling van het proces en criteria om keuzes te maken.

Sterke samenwerking

De intentieverklaring werd ondertekend door de Nederlandse staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat Stientje van Veldhoven, de Belgische minister van Mobiliteit Georges Gilkinet, en de Vlaamse minister van Mobiliteit en Openbare Werken Lydia Peeters. Aan Belgische en Vlaamse zijde tekenden het Provinciebestuur van Oost-Vlaanderende Stad Gent en de Oost-Vlaamse gouverneur Carina Van Cauter de verklaring. Aan Nederlandse zijde tekenden de Provincie Zeeland, de gemeente Terneuzen en ProRail mee. Als Nederlands-Vlaamse haven ondertekende ook North Sea Port de intentieverklaring.

“De intentieverklaring is een nieuwe mijlpaal voor de verbetering van het spoornetwerk tussen Gent en Terneuzen en brengt personenvervoer een stap dichterbij.”

Carina Van Cauter, gouverneur provincie Oost-Vlaanderen

Een grensoverschrijdende regio met betere en duurzame ontsluiting

Het gebied rond Gent en Terneuzen ontwikkelt zich meer en meer tot één samenhangende grensoverschrijdende regio, bijvoorbeeld inzake arbeidsmarkt, woningmarkt, cultuur en zorg. De fusie van North Sea Port tot een grensoverschrijdende haven in 2018 versterkt deze ontwikkeling.

De ondertekenende partijen uit Nederland, België en Vlaanderen delen deze ambitie voor regionale groei en de ontwikkeling van een dynamisch en florerend North Sea Port. Een verdere ontwikkeling van de spoorontsluiting in het havengebied is daarbij essentieel. Die zorgt immers voor een betere bereikbaarheid van de bedrijven.

“‘Meer en beter spoor is cruciaal voor de verdere ontwikkeling van North Sea Port waar 525 bedrijven actief zijn en 100.000 mensen een job hebben.”

Kurt Moens, eerste gedeputeerde

Het bevordert de ontwikkeling van het multimodaal vervoer in de haven waardoor het spoor beter kan samengaan met vervoer van goederen via binnenvaart, zeevaart, weg en pijpleiding. Extra spoorontsluitingen passen ook in het klimaatbeleid door in te zetten op duurzaam transport en leefbaarheid rond en in het havengebied. Dit kan in de toekomst ook reizigersvervoer per trein mogelijk maken.