Blauw-groene landschappen, wat zijn dat?

De Provincie Oost-Vlaanderen wil niet meer bijdragen aan de klimaatwijziging. Daarvoor zullen we de uitstoot van broeikasgassen drastisch terugdringen en streven naar een netto-nuluitstoot tegen 2040. Een klimaatbestendig landschap is bestand tegen de grillen van het (veranderend) klimaat. Een slim ingericht landschap, waarin natuurlijke en menselijke elementen samengaan, vervult allerlei functies. De inplanting van bufferbekkens of natuurlijke overstromingsgebieden verkleinen het risico op overstromingen, dat vergroot door de klimaatverandering. Daarnaast beschermen ze tegen watertekorten tijdens droge periodes. Beplanting gaat erosie tegen.

De natuur in Vlaanderen is zeer versnipperd. Daardoor zien vele dier- en plantensoorten hun leefgebied drastisch verkleinen. Blauw-groene landschappen creëren betekent dat we de verbinding tussen die versnipperde stukjes natuur herstellen door een fijnmazig netwerk van groene, agrarische en blauwe elementen:

    • groene elementen: natuurgebieden, bossen, bomenrijen, …
    • agrarische elementen: aangepaste landbouw, gevarieerde bermen die dieren aantrekken, gemengde hagen, …
    • blauwe elementen: waterlopen en waterrijke gebieden, overstromingsgebieden, …

Waar willen we naartoe?

Tegen 2040 kleuren blauw en groen het Oost-Vlaamse landschap. Die beide elementen maken onze provincie bestand tegen de grillen van het klimaat. Het ‘blauwe’ netwerk van waardevolle valleien en waterlopen beschermt Oost-Vlaanderen tegen wateroverlast en droogte. Het ‘groene’ netwerk van natuurlijke elementen biedt kansen aan fauna en flora, en beschermt tegelijkertijd tegen erosie.

Concreet:

    • We maken overheden en burgers ervan bewust dat natuur en landschap een belangrijke rol spelen in het klimaatverhaal. We geven hen concrete ideeën om bij te dragen aan blauw-groene landschappen, ook op lokaal niveau.
    • We ondersteunen verder de ontwikkeling van duurzame landbouw met aandacht voor klimaatadaptatie.
    • We bouwen aan een fijnmazig blauw-groen netwerk dat het hele gebied moet dekken tegen 2040.

Wat hebben we al gerealiseerd?

  • We ondersteunen de regionale landschappen en de bosgroepen in Oost-Vlaanderen.
  • Het overstromingsgebied Moortsele is een schoolvoorbeeld van hoe natuur, water, klimaat, extensieve landbouw en recreatie hand in hand kunnen gaan. Dit is een realisatie en eigendom van de Provincie.
  • Via het project Gestroomlijnd Landschap realiseren we nu al in vijf gebieden natuurverbindingen langs waterlopen in overleg met alle actoren in het gebied.
  • In 2005 startten we met het subsidiëren van soortenbeschermingsprojecten en biotopenbeschermingsprojecten.
  • Het Steunpunt Erosie realiseert in 22 Oost-Vlaamse gemeenten erosiebestrijdingsmaatregelen in overleg met de landbouwers.
  • We beheren de Kaaimeersen, een natuurgebied van 7 hectare. Dat heeft zich ontwikkeld tot een ‘hotspot’ voor planten en overwinterende watervogels. Een aantal bedreigde diersoorten duiken hier nu al op.

Een greep uit de geplande acties

    • Het concept “robuuste blauw-groene dooradering” krijgt een vaste plaats in het ruimtelijk beleid. We vertalen het naar de gemeenten zodat die er mee aan de slag kunnen.
    • We leggen overstromingsgebieden aan via een geïntegreerde aanpak om kwetsbare functies te beschermen tegen overstromingen.
    • We ontwikkelen en herstellen natuur- en boskernen.
    • We realiseren extra natuurverbindingen langs waterlopen via het project Gestroomlijnd landschap.
    • We planten landschapselementen aan langs fietspaden en gemeentelijke trage wegen.
    • We ondersteunen gemeenten in ecologisch bermbeheer.
    • We stimuleren land- en tuinbouwers bij duurzame landbouw, natuur- en landschapszorg en randenbeheer.